Polska Biblia Gdańska

Polskie Biblia (Polish Holy Bible) Gdańska

Biblia gdańska – przekład Biblii na język polski z roku 1632 dokonany wspólnie przez braci czeskich i kalwinistów. Jedno z najpopularniejszych polskich tłumaczeń protestanckich.

Starania zborów protestanckich o nowe po Biblii brzeskiej wydanie trwały ponad ćwierć wieku. W 1600 roku, na synodzie w Ożarowie powierzono to dzieło Marcinowi Janickiemu, pastorowi zboru reformowanego w Secyminie (wg współczesnej pisowni Secemin). Na synodzie w Baranowie w 1604 roku polecono Danielowi Mikołajewskiemu, seniorowi zborów kujawskich i Janowi Turnowskiemu, seniorowi Jednoty czeskiej w Wielkopolsce, aby tłumaczenie Janickiego porównali z Biblią brzeską, czeską Kralicką (1579-1593), francuską, łacińską Pagninusa i Wulgatą. Mimo starań Biblia Janickiego nigdy nie została wydana. Nie wiadomo także, co się stało z jego rękopisem. Mikołajewski zajął się rewizją Biblii brzeskiej z polecenia różnych synodów. Owoc tego współdziałania kalwinistów i braci czeskich, stanowi drugie (po Biblii brzeskiej) tłumaczenie Biblii Kościołów ewangelickich. Ukazała się ona drukiem 18 listopada 1632 roku w drukarni Hünefelda w Gdańsku (stąd przyjęta później nazwa). Została ona następnie zaakceptowana przez polskich luteranów.

Biblia gdańska przeszła dwie ważne rewizje (nazwy od miejsc wydań): Królewiecką w 1738 roku i Warszawską w 1881 (rewizja Nowego Testamentu).

Poprawna językowo pozostawała przez ponad trzysta lat przekładem biblijnym polskich protestantów.

Nowy Testament Biblii gdańskiej wydany został później w roku 1686 w Amsterdamie pod zmienionym tytułem: Nowy Testament to jest wszystkie pisma Nowego Przymierza z greckiego języka na polski znowu wiernie przełożone przez niektóre sługi Słowa Bożego. Kolejne jego wydania: 1708 w Brzegu (z dodatkiem modlitw, pieśni i nauk katechizmowych), 1727, 1728 (to wydanie zawierało summariusze Sebestiana Schmida i glossy Marcina Lutra) i 1832 w Lipsku, 1834, 1852, 1920 (Cztery Ewangelie i Dzieje Apostolskie), 1929 (wydanie wraz z Księgą Psalmów) i 1937 w Warszawie, 1867 w Berlinie (wydanie wraz z Księgą Psalmów), 1873 w Londynie (Ewangelie i Dzieje Apostolskie), 1881, 1882, 1883 (wydanie wraz z Księgą Psalmów) i 1918 (wydanie wraz z Księgą Psalmów) w Wiedniu.

Biblia gdańska pozostawała głównym przekładem używanym przez polskich ewangelików i ewangelicznych chrześcijan do roku 1975, to jest do wydania Biblii warszawskiej.

Pierwsze wydania Biblii gdańskiej zawierały także księgi uznawane przez protestantów za apokryfy (część z nich w terminologii katolickiej jest określana jako księgi deuterokanoniczne, część – 3 Księga Machabejska, 3 i 4 Księga Ezdrasza oraz Modlitwa Manassesa – jest również uznawana za apokryfy), które umieszczano pomiędzy Starym i Nowym Testamentem. Współczesne wydania nie kontynuują tej tradycji. Polish Bible (Polish Holy Bible) Gdansk

NIV - translation of the Bible into Polish from 1632 made jointly by the Brethren and Calvinists. One of the most popular Polish translations Protestant.

The efforts of the Protestant churches of the new edition of the Bible Brest lasted more than a quarter century. In 1600, at the Synod of Ożarow entrusted with the work of Martin Janicki, pastor of the church in the Reformed Secymin (according to modern spelling Secemin). At the Synod of Baranow in 1604 instructed Daniel Mikołajewskiemu, oldest Member churches Kujawy and John Turnowskiemu, oldest Member of the Unity of the Czech Republic in Wielkopolska, the translation of the Bible Janicki compared with Brest, Czech Králická (1579-1593), French, and Latin Vulgate Pagninusa. Despite the efforts of the Bible Janicki it was never released. It is also not known what happened to his manuscript. Mikołajewski took up the revision of the Bible Brest command of various synods. The fruit of this cooperation Calvinists and Czech Brethren, is the second (after the Brest Bible) translation of the Bible Evangelical Churches. It was published in print November 18, 1632 year in the printing Hünefelda in Gdansk (hence the name adopted later). It was then approved by the Polish Lutherans.

NIV has undergone two major revisions (the names of places editions): Królewiecka in 1738 and Warsaw in 1881. (revision of the New Testament).

The correct language remained for over three hundred years translating the Bible Polish Protestants.

The New Testament of the Bible Gdansk was released later in 1686 in Amsterdam under the title: The New Testament is all the writings of the New Covenant with the Greek language to Polish again faithfully translated by some of the servants of the Word of God. Another of his release: 1708 in the Bank (with prayers, songs and teaching catechism), 1727 1728 (this edition contained summariusze Sebestiana Schmid and glossy Martin Luther) and the 1832 Leipzig, 1834 1852 1920 (Four Gospels and Acts) , 1929 (edition together with the Book of Psalms) and the 1937 Warsaw, 1867 Berlin (issue together with the Book of Psalms), 1873 London (Gospels and Acts), 1881 1882 1883 (edition together with the Book of Psalms) and 1918 ( edition together with the Book of Psalms) in Vienna.

NIV remained the primary translation used by Polish Protestants and evangelical Christians to 1975, is to release the Bible Warsaw.

The first edition of the Bible in Gdansk also contained a book regarded by Protestants as Apocrypha (some of them in the terminology of the Catholic is defined as books deuterocanonical part - 3 Maccabees, 3 and 4 Ezra and the Prayer of Manasseh - is also considered apocryphal), which was placed between the old and New Testaments. Today's release not continue this tradition.